طراحی روف گاردن یا بام سبز

امروزه به دلیل‌ تراکم بافت شهری، مهندسان و معماران در تلاش هستند تا از هر بخشی از ساختمان که قابلیت داشته باشد، به منظور ایجاد فضای سبز استفاده کنند. به همین دلیل چند سالی است که عبارت روف گاردن یا بام سبز وارد معماری و ساختمان سازی شده و اجرای آن طرفداران بسیاری هم پیدا کرده است. به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در این مقاله از سایت گروه معماری رینو درخصوص طراحی روف گاردن، مطالب مفید و کاربردی را ارائه دهیم.

روف گاردن چیست؟

روف گاردن از دو واژه انگلیسی روف به معنای بام و گاردن به معنای باغ یا باغچه تشکیل شده است.

روف گاردن در واقع، به فضای سبز مدرنی گفته می‌شود که بیشتر در پشت بام‌های برج‌ها و ساختمان‌های مرتفع اجرا می‌شوند ولی به فضاهای سبزی که در بالکن‌ها و‌ تراس‌ها نیز طراحی می‌شوند، روف گاردن می‌گویند. معمولاً مصالح مورد استفاده برای طراحی روف گاردن و همین طور سبک طراحی آن از باغچه‌های معمولی متفاوت و متمایز است.

روف گاردن‌ها که به آن‌ها بام سبز هم گفته می‌شود، علاوه بر این که جنبه دکوراتیو دارند، دارای مزایای محیط زیستی و هیدرولوژیکی است و نه تنها به کنترل دما کمک می‌کند، بلکه می‌تواند منجر به بهبود فضاهای اداری و مسکونی شود.

طراحی و اجرای روف گاردن

پیش از اقدام به طراحی روف گاردن، باید به برخی از جزئیات توجه کرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

• دسترسی به پشت بام: وقتی می‌خواهید اقدام به طراحی روف گاردن کنید، چگونگی دسترسی از حیاط به پشت بام دارای اهمیت است. در واقع انتقال تجهیزات و مصالح در ساختمان‌های ویلایی یا با طبقات کم، بدون استفاده از آسانسور با سهولت بیشتری صورت می‌گیرد و همین امر منجر به کاهش هزینه‌ها می‌شود.
• تاسیسات مورد نیاز برای اجرای روف گاردن: به منظور نورپردازی و همچنین آب‌رسانی به روف گاردن نیاز به استفاده از تجهیزات مکانیکی و برقی است. این قبیل تجهیزات که شامل کابل‌های برق و همین طور لوله‌های آب می‌شوند، معمولاً پیش از اجرای عایق رطوبتی، بر کف پشت بام نصب می‌شوند و به منظور مقاوم سازی آن‌ها، یک لایه بتنی روی آن‌ها قرار می‌گیرد و سپس از انواع کف‌پوش استفاده می‌شود.

• عایق کاری روف گاردن: پس از استفاده از تجهیزات و تاسیسات مکانیکی و برقی در بام ساختمان، حال نوبت به عایق کاری آن می‌رسد؛ عایق مورد استفاده در اجرای روف، می‌تواند رنگ‌های نانو رطوبتی یا حتی قیرگونی باشد، البته به دلیل سهولت استفاده از عایق رطوبتی نانو و همین طور عملکرد مناسب آن، اغلب این متریال به صورت چند لایه مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین به منظور زهکشی آب سر ریز باران و همین طور هدایت آب مورد استفاده برای آبیاری هم از تایل‌های پلاستیکی استفاده می‌شود. این تایل‌ها، آب مازاد را جمع آوری کرده و از مسیر مشخصی به مجاری آب باران هدایت می‌کند.
• کف‌پوش روف گاردن: معمولاً کف‌پوش‌های روف گاردن را با توجه به عملکردهای مختلفی که دارند و همین طور صرفه اقتصادی آن‌ها انتخاب می‌کنند. این کف‌پوش‌ها تنوع بالایی دارند ولی متداول‌ترین آن‌ها انواع سنگ‌ها، چوب‌ ترموود و همین طور تایل‌های بتنی هستند.
• فضای سبز روف گاردن: برای ایجاد پوشش گیاهی روف گاردن بهتر است از گیاهانی استفاده شود که در برابر نور مستقیم خورشید و همین طور کم آبی مقاومت بالایی داشته باشند و نگهداری از آن‌ها هم دشوار نباشد، از این رو معمولاً انواع درخت و درختچه، چمن مصنوعی و گیاهان بوته‌ای توصیه می‌شود.

همچنین از آن جایی که عمق خاک مورد استفاده در روف گاردن کم است، بهتر است از گیاهانی با ریشه کوتاه برای فضاسازی استفاده شود. کاشت گیاهانی که در تمام فصول سال سبز باشند و هزینه نگهداری از آن‌ها ارزان باشد نیز در اولویت است. یکی دیگر از انواع پوشش گیاهی پرکاربرد در طراحی روف گاردن، استفاده از چمن مصنوعی است؛ این محصولات به واسطه دوام بالا، عدم نیاز به نگهداری و مراقبت و همین طور صرفه جویی در مصرف آب و زیبایی، طرفداران بسیاری دارند.

انواع طراحی روف گاردن

طراحی روف گاردن هم به اشکال مختلفی انجام می‌شود که در ادامه به برخی از انواع آن می‌پردازیم:

• روف گاردن گسترده یا Extensive: یکی از محبوب‌ترین انواع طراحی روف گاردن، نوع گسترده آن است که بیشتر به منظور مقاصد محیط زیستی، اجرا می‌شود و می‌تواند تاثیر به سزایی در محیط زندگی ساکنین ساختمان بگذارد. در این نوع روف گاردن معمولاً عمق خاک کم است و گیاهان تنوع زیادی ندارند و نیازمند آبیاری هم نیستند.  
• روف گاردن فشرده یا Intensive: در طراحی فشرده روف گاردن، معمولاً می‌توان از تنوع گیاهی بالاتری بهره برد و فضایی را نیز برای پیاده روی در نظر گرفت. به طور کلی طراحی فشرده روف گاردن، جلوه‌ای شبیه به پارک به وجود می‌آورد که با انجام نورپردازی، زیباتر هم می‌شود.
• روف گاردن نیمه فشرده: در این نوع روف گاردن ویژگی‌های هر دو نوع طراحی فشرده و گسترده وجود دارد.
• روف گاردن با فلاور باکس: ساده‌ترین نوع روف گاردن است که در آن، گیاهان درون جعبه گیاه یا فلاورباکس قرار می‌گیرند.

سخن پایانی

 امروزه استفاده از فضاهای موجود در پشت بام‌ها یا بالکن‌های ساختمان‌های چند طبقه یا برج‌ها به منظور ایجاد محیطی سرسبز بسیار متداول شده است. در همین راستا، طراحی و اجرای انواع روف گاردن تبدیل به یک تخصص شده است که با توجه به شرایط و فضای موجود و همین طور نوع کاربری ساختمان و بودجه کارفرما عملی می‌شود و شما می‌توانید برای طراحی و اجرای پروژه‌های روف گاردن خودتان از خدمات و مشاوره رایگان گروه معماری رینو استفاده کنید.

روف گاردن گسترده، روف گاردن فشرده، روف گاردن نیمه فشرده و روف گاردن با فلاورباکس از انواع این سبک از فضاسازی هستند که هر یک ویژگی خاص خود را دارند.